Beograd, 22. jul 2020. – Beogradski centar za ljudska prava saopštio je da je podnela inicijativu Ministarstvu unutrašnjih poslova da u što skorijem roku pristupi izradi nacrta zakona o dopunama Zakona o policiji.
Dopune predviđaju obavezno udaljavanje sa posla policajca sa disciplinskim postupkom zbog sumnje da je namerno upotrebio neosnovanu fizičku i psihičku prinudu prema građaninu.
Kako se navodi u saopštenju ove organizacije, dopunama Zakona o policiji bi trebalo propisati obavezno udaljavanje sa posla policijskog službenika protiv koga je pokrenut disciplinski postupak i zbog zlostavljanja ili mučenja, kao i iznuđivanja dokaza, a povod za tu inicijativu je i prekomerna upotreba sile od strane policije na građanima tokom protesta početkom jula.
Beogradski centar za ljudska prava navodi da je u inicijativi koju je podneo MUP-u predložio i da zakon predvidi mogućnost udaljenja policijskog službenika sa posla na zahtev javnog tužioca ako, i pre pokretanja krivičnog postupka za navedena dela, postoje uverljive tvrdnje ili drugi dokazi da je počinio krivična dela zlostavljanja, mučenja ili iznude dokaza, što su sve zahtevi koji „proizilaze iz prakse Evropskog suda za ljudska prava“.
Kako se navodi povod za podnošenje inicijative MUP-u dali su „mnogobrojni slučajevi policijskog zlostavljanja građana na protestima održanim u Beogradu, Novom Sadu, Kragujevcu i drugim gradovima“ kada je „više desetina policijskih službenika bez ikakvog povoda primenjivalo silu prema građanima: udarali su ih službenim palicama u glavu, leđa i druge delove tela, šutirali ih, gazili, gađali suzavcima u telo, obarali sa bicikala“.
Time je, kako navodi Beogradski centar za ljudska prava „pred domaćom i svetskom javnosti teško narušen ugled srpske policije“, uz napomenu da je „stanje ljudskih prava u oblasti zabrane zlostavljanja i u prethodnih nekoliko godina ocenjivano kao nezadovoljavajuće od strane međunarodnih nadzornih tela, naročito u oblasti rada policije“.
Kako se navodi „raširenu praksu policijskog zlostavljanja u Srbiji prati i visoka stopa nekažnjivosti državnih službenika za ta dela“.
„Uvidom u spise javnotužilačkih i sudskih predmeta koji su u poslednjih deset godina vođeni protiv službenika zbog sumnje da su učinili krivično delo zlostavljanja, mučenja i iznuđivanja iskaza može se pronaći nemali broj onih, među kojima prevladavaju policijski službenici, koji su plaćanjem određenog novčanog iznosa u humanitarne svrhe ili nastupanjem apsolutne zastarelosti krivičnog gonjenja izbegli utvrđivanje krivične odgovornosti“, navodi se u saopštenju.
U dosadašnjoj praksi, u Srbiji su, u gotovo svim slučajevima u kojima je doneta osuđujuća presuda protiv javnih službenika za učinjeno krivično delo zlostavljanja i mučenja ili krivično delo iznuđivanja iskaza izricane uslovne osude, kojima se obično utvrđivala kazna zatvora do šest meseci, navodi Beogradski centar za ljudska prava.
„Jedna od posledica opisane prakse ogleda se u tome što je najveći broj službenika za koje su postojali osnovi sumnje da su učinili dela zlostavljanja ostajao na radu u službi za vreme trajanja postupaka, čak i nakon pravnosnažnog utvrđivanja njihove krivične odgovornosti“, navodi se u saopštenju.
Beogradski centar za ljudska prava navodi da je „Evropski sud za ljudska prava u svojoj praksi više puta istakao da državni službenik protiv kojeg se vodi postupak zbog sumnje da je izvršio akt zlostavljanja mora biti privremeno udaljen iz službe za vreme trajanja istrage i suđenja, ali i otpušten ako dođe do osude, što je od velike važnosti za održavanje poverenja građana u rad državnih organa“.
