Udruga za pomoć i edukaciju žrtava mobbinga iz Hrvatske objavila je prvi Priručnik o diskriminaciji i mobingu.
Prema rezultatima šestog evropskog istraživanja o uslovima rada, u 2015. godini na području EU, 17 % žena i 15 % muškaraca bilo je izloženo negativnom društvenom ponašanju, 7 % svih radnika navelo je kako su doživeli neki oblik diskriminacije, a statistički pokazatelji uključili su i ponašanja vezana uz mobing.
Mobing je, između ostalog, u priručniku opisan kao „oblik ponašanja na radnom mestu u kojem pojedinac ili grupa osoba sistematski, tokom dužeg vremena, psihički zlostavlja drugu osobu s ciljem ugrožavanja ljudskog dostojanstva, integriteta, ugleda i časti.“.
Kao vrste mobinga navedeni su:
- vertikalni mobing (vertikalni silazni mobing), u slučajevima kada nadređeni zlostavljaju podređene;
- obrnuti mobing (obrnuti vertikalni mobing, uzlazni vertikalni mobing) kada podređeni zlostavljaju nadređenoga, redak u praksi;
- strateški mobing kao podvrsta vertikalnoga mobinga kod kog se upravljački tim kompanije sistematski fokusira na psihičko zlostavljanje radnice/radnika koji su ocenjeni kao nepoželjan ili nepotreban deo radne snage;
- bossing, druga vrsta vertikalnog mobinga, kada se nadređeni/e neprijateljski/e prema niže rangiranim radnicima/radnicama agresivnim i vređajućim ponašanjem;
- horizontalni mobing obeležava zlostavljanje koje potiče od osoba iz radnoga okruženja koje se nalaze u istom subordinacijskom nivou, odnosno nisu ni nadređeni ni podređeni zlostavljanom radniku/radnici i
- emotivni mobing koji se javlja u slučajevima čiji je rezultat u osećanjima poput zavisti, ljubomore, ljutnje, neprijateljstva i antipatije pa se najčešće manifestuje kritikovanjem rada, ponižavanjem, uvredama, podmetanjima, sprečavanjem dotoka informacija na koje radnik ima pravo ili od kojih zavisi u ispunjavanju radnih zadataka.
Kao uzroci mobinga navode se karakteristike ličnosti žrtve i počinilaca tako da su žrtve okarakterisane kao visoko inteligentne, moralne, psihološki stabilne osobe, ‘poštenjačine’, kao kreativni/e, talentovani/e i inventivni/e zaposleni, mladi/e radnici/e, ali i oni starije dobi, pripadnici/e manjinskih grupa, invalidi, žene, osobe koje traže bolje uslove rada i oni koji su ocenjeni kao višak radne snage, a zlostavljači/ce kao narcisoidni pojedinci, nesposobni za empatiju, paranoidne osobe, osobe koje imaju izgrađenu sliku o sebi kao jedinstvenim ličnostima, snažne osobe koje puno zahtevaju od podređenih u radnom okruženju, ali i sociopati i psihopati.
Navedeno je kako žrtve retko prijavljuju mobing iz nepoverenja u sistem, dugotrajnosti postupka, psihičke klonulosti i iscrpljenosti, straha od povratka na posao nakon završetka spora i straha da neće moći naći drugi posao.
Kao moguća rešenja u priručniku su navedene: zakonske izmene i dopune ili poseban zakon; edukacija pravnika, sudija, advokata, poslodavaca, radnika i sindikata; senzibilizacija javnosti; pomoć i edukacija žrtava; tretmani počinilaca; lečenje uzroka, a ne posledice,; prevencija ili sankcija; troškovi diskriminacije i mobinga; kultura ponašanja i kultura prijavljivanja.
Izvor: Civilnodruštvo.hr.
