Brisel – Evropska komisija usvojila je predlog uredbe čiji je cilj usaglašavanje na nivou EU pravila međunarodnog privatnog prava koja se odnose na roditeljstvo.
Predlog je fokusiran na zaštitu osnovnih prava dece, kako obezbediti pravnu sigurnost za porodice i smanjiti pravne troškove, bez razlike da li se porodice sele iz jedne države članice u drugu, ili zato što imaju članove porodice ili imovinu u drugoj članici.
Pravila se odnose za sve vrste porodica koje se nađu u prekograničnoj situaciji u EU, uključujući i porodice sastavljene od partnera istog pola.
„Ako ste roditelj u jednoj zemlji, roditelj ste u svakoj zemlji“, izjavila je predsednica Komisije Ursula fon der Lajen još 2020. godine, najavljujući današnji predlog.
Jedan od ključnih aspekata predloga je da roditeljstvo uspostavljeno u državi članici EU treba da bude priznato u svim ostalim državama članicama, bez posebne procedure.
„Sva deca treba da imaju ista prava, bez obzira na to kako su začeta ili rođena i u kojem tipu porodice žive. Današnji predlog ima za cilj da garantuje da osnovna prava dece ne budu ugrožena u prekograničnim situacijama unutar EU. Zahvaljujući novim pravilima, sva deca i porodice uživali bi prava koja proizilaze iz roditeljstva prema nacionalnom zakonu u svim državama članicama, kada njihovo roditeljstvo bude uspostavljeno u jednoj državi članici“, izjavio je Didije Rejnders, komesar za pravosuđe.
Predlog omogućava deci u prekograničnim situacijama da koriste prava koja proizilaze iz roditeljstva prema nacionalnom zakonu u pitanjima kao što su nasledstvo, izdržavanje, starateljstvo ili pravo roditelja da deluju kao zakonski zastupnici deteta za školstvo ili zdravstvena pitanja.
„Nezamislivo je da roditelj u jednoj državi članici ne bude priznat kao roditelj u drugoj državi članici. Ovo dovodi neku decu u opasnost, jer ne bi imala zagarantovan pristup svojim pravima, kao što su nasledstvo, izdržavanje ili odluke o školovanju i obrazovanju. Naš predlog pruža jasan skup pravila o priznavanju roditeljstva, tako da kada se porodica preseli iz jedne države članice u drugu, ona ostaje porodica. I time smanjujemo troškove i vreme provedeno u sudskim postupcima“, naglasila je Vera Jourova, potpredsednica EK za vrednosti i transparentnost.
Trenutno države članice imaju različite nacionalne zakone u oblasti roditeljstva, što potencijalno dovodi do pravnih prepreka za porodice koje se nađu u prekograničnoj situaciji.
