Beograd, 17.avgust 2016. – Fond za humanitarno pravo (FHP) najoštrije osuđuje izjave Ivice Dačića i Aleksandra Vulina koje za cilj imaju negiranje činjenica o ratovima u bivšoj Jugoslaviji i restauraciju Miloševićeve politike.
FHP od državnih organa Srbije zahteva otvaranje široke društvene debate o prošlosti i iniciranje osnivanja Regionalne komisije za utvrđivanje činjenica o ratnim zločinima i drugim teškim povredama ljudskih prava počinjenim na teritoriji nekadašnje Jugoslavije od 1991. do 2001. godine (REKOM), navodi se u saopštenju.
FHP podseća da su na suđenju Karadžiću izvođeni dokazi o krivičnoj odgovornosti optuženog ratnog predsednika Republike Srpske, kao i da u toj presudi niko osim njega nije mogao biti osuđen ili oslobođen. Zato ne može biti govora o oslobađajućoj presudi Miloševiću ili bilo kome drugom, osim onom ko je u datom procesu bio optužen, a to je Karadžić, koji je prvostepenom presudom zbog genocida i drugih zločina počinjenih u BiH osuđen na 40 godina zatvora.
Uloga Slobodana Miloševića i srpskog rukovodstva u ratovima 1990-ih može se iščitati iz brojnih haških presuda, uključujući presudu Radovanu Karadžiću, ali ne selektivnim čitanjem pojedinih rečenica i pasusa, već sveukupnim sagledavanjem dokaza i sudski utvrđenih činjenica, ističe se u saopštenju.
Tokom suđenja Slobodanu Miloševiću predočeno je obilje dokaza o tome da je „rat finansiran iz Beograda“, odnosno da su vojske bosanskih i krajinskih Srba, dok su činile zločine nad nesrbima u Hrvatskoj i BiH, bile bez prestanka plaćane iz Beograda, ali i logistički pomagane preko Ministarstva odbrane, MUP-a i drugih organa Srbije i SR Jugoslavije, ukazuje FHP.
FHP naglašava i da je u presudi Međunarodnog suda pravde zaključeno da je Srbija prekršila Konvenciju o sprečavanju i kažnjavanju zločina genocida po dva osnova – prvo, jer nije učinila ništa da u julu 1995. godine spreči srebrenički masakr, „mada joj je moralo biti jasno da postoji ozbiljan rizik od genocida“ i drugo, zato što nije kaznila učesnike tog zločina koji su joj bili dostupni.
Reč je o najtežoj osudi u sedamdesetogodišnjoj istoriji rada Međunarodnog suda pravde i jedinoj za povredu Konvencije o sprečavanju i kažnjavanju genocida. Presuda je izrečena zbog (ne)postupanja države Srbije u vreme kada je njen predsednik bio Slobodan Milošević, čija se politika danas veliča.
Izjave ministara Dačića i Vulina, kojima pokušavaju da operu ratnu prošlost Slobodana Miloševića, s jedne strane imaju za cilj da umanje odgovornost njih samih za stradanja tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji, budući da su bili njegovi politički i/ili stranački saradnici, a s druge strane, što je opasnije, cilj je da se Miloševićeva politika opravda i dekriminalizuje, a ideja Velike Srbije iznova legitimizuje.
FHP smatra da posebno zabrinjava činjenica što ministar spoljnih poslova, kao jedan od ključnih vladinih službenika u pregovorima o pristupanju Evropskoj uniji, proziva „zapadne političare“ zbog nespremnosti da se povinuju zaključku o nevinosti Miloševića i njegovog rukovodstva za vođenje rata i činjenje zločina tokom ratova iz 1990-ih godina.
Fond za humanitarno pravo poziva dvojicu pomenutih ministara i ceo državni vrh Srbije da se ubuduće uzdrže od neodmerenih izjava i umesto negiranja i opravdavanja zločina doprinesu otvaranju sveobuhvatne i na činjenicama zasnovane javne debate o događajima iz prošlosti.
Budući da je Srbija učestvovala u većini ratnih sukoba u regionu od 1991. do 2001. godine, FHP poziva njeno aktuelno rukovodstvo da, umesto veličanja aktera ratnih događaja koji su najodgovorniji za masovna kršenja ljudskih prava, inicira osnivanje Regionalne komisije za utvrđivanje činjenica o ratnim zločinima (REKOM), jer je najbolji put za iskreno sagledavanje i prevladavanje traumatične prošlosti zajedničko utvrđivanje činjenica u kojem bi učestvovali predstavnici svih postjugoslovenskih država.
Grandiozni zaključci o odgovornosti za rat i najteža krivična dela počinjena nad civilima i ratnim zarobljenicima tokom ratova na području bivše Jugoslavije ne mogu se donositi na osnovu samo nekoliko paragrafa jedne presude, nego uvažavanjem svih sudski utvrđenih činjenica, informacija o popisima ljudskih gubitaka, ali i izjava žrtava i drugih učesnika ratnih događaja, kao i uvidom u vojne i policijske dokumente iz ratnog perioda, od kojih je veliki deo još uvek skriven od očiju javnosti, kaže se u saopštenju FHP.
