Analiza Instituta za vladavinu prava (IVP) o stanju u crnogorskim vrtićima za prethodnih šesnaest godina pokazuje da raste prosečan broj dece po vaspitnoj grupi u državnim i privatnim vrtićima, zbog čega je neophodna izgradnja novih vrtića.
Broj dece po vaspitnoj grupi u državnim i privatnim vrtićima
Prosečan broj dece po vaspitnoj grupi u državnim vrtićima u prethodnih šest godina je trideset, dok je prosečan broj dece po vaspitnoj grupi u istom periodu u privatnim vrtićima deset.
Najmanji broj dece po vaspitnoj grupi je bio školske 2010/2011 i to u državnim 28, a u privatnim 6, a od tada je u porastu, dok je najveći bio prethodne školske 2015/2016 i to prosečno 32 dece u državnim, a 15 dece po vaspitnoj grupi u privatnim vrtićima.
U protekle tri školske godine najveći prosečan broj dece po vaspitnoj grupi je u podgoričkim državnim vrtićima i to čak 41, dok je 2011/2012 najveći broj bio u danilovgradskom državnom vrtiću i to čak 48.
Broj dece po polu u vrtićima
Za prethodnih šesnaest godina uvek je bilo više upisanih dečaka nego devojčica, u proseku oko sedam stotina više dečaka nego devojčica po školskoj godini.
U prethodne dve školske godine došlo je do primetno većeg odstupanja u broju upisanih dečaka nego devojčica u crnogorskim vrtićima.
Školske 2000/2001 bilo je 570 više upisanih dečaka nego devojčica, dok je prethodne 2015/2016 bilo čak 1270 više upisanih dečaka nego devojčica, što je i najveća razlika za prethodnih šesnaest godina. Najmanja razlika je bila školske 2005/2006 sa 298 više upisanih dečaka nego devojčica.
Broj vaspitnih jedinica i dece u proteklih 16 godina
U proteklih šesnaest godina zabeležen je rast broja upisane dece u predškolskim vaspitnim jedinicama od 43,2%. Tako je školske 2000/2001 bilo 69 vaspitnih jedinica sa ukupno 11 846 dece, a prethodne 2015/2016 bilo je 122 vaspitne jedinice sa ukupno 16 972 dece. Najviše upisane dece u vrtićima je bilo školske 2014/2015 i to 17 091.
Opterećenost vaspitača
U Plavu i Gusinju je prethodne školske godine bila izuzetna opterećenost vaspitača u državnim vrtićima, pa su tako na jednog vaspitača u proseku išla 42 djeteta. U istom periodu u privatnim vrtićima u Kotoru u proseku su na jednog vaspitača išla 44 deteta, što je i najveća zabeležena opterećenost. I godinu ranije, školske 2014/15 su Plav i Gusinje, zajedno sa Podgoricom, poneli neslavnu titulu najveće opterećenosti vaspitača sa prosečno 21 detetom po vaspitaču u državnim vrtićima. U istom periodu najveća opterećenost vaspitača u privatnim vrtićima je bila u Budvi sa prosječno 16 djece na jednog vaspitača. Dvije godine ranije, 2013/14 i 2012/13 najveću opterećenost po vaspitaču su imali tivatski i podgorički državni vrtići, sa prosečno 22, odnosno 21 detetom po vaspitaču.
Nalaz Ombudsmana
IVP podseća da je i Zaštitnik ljudskih prava i sloboda Crne Gore, nakon pritužbi roditelja, u novembru 2015. utvrdio na licu mesta nezadovoljavajuće uslove u JPU “Đina Vrbica” u Podgorici. Kontrolom je utvrđeno da ustanova nema adekvatne prostorne kapacitete, da nisu ispoštovani sanitarni standardi, da je opremljenost učionica na niskom nivou, da je nedovoljan broj vaspitača u odnosu na broj dece, da je upisan broj dece preko zakonski propisanog okvira, da veličina prostorija ne odgovara broju dece koja boravi u njima (75 dece na oko 35 metara kvadratnih u mlađoj vaspitnoj grupi). Nakon što je dao preporuke i ostavio rok od tri meseca za njihovo ispunjenje, Zaštitnik je u ponovnim posetama konstatovao da je u JPU “Đina Vrbica” i “Ljubica Popović” stanje nepromenjeno.
IVP ceni napore koje Ministarstvo prosvete ulaže radi najavljene gradnje novih objekata u Pljevljima, Baru, Ulcinju i Podgorici. Takođe ohrabruje najavljena gradnja tri vrtića u Podgorici u naseljima Stari Aerodrom, Blok VI i Tuzi.
Institut za vladavinu prava (IVP) smatra da se moraju uložiti dodatni napori kako bi u novoj školskoj godini bilo omogućeno pravo svoj deci ne samo na boravak u predškolskim ustanovama, već i uslovi za vaspitno obrazovni rad sa njima, što iziskuje zadovoljavajuće kapacitete i adekvatan broj vaspitača.
